Doğal gaz uzun yıllardır evlerimizde kullanılan bir ısınma aracı olup aynı zamanda en güvenli yakıt türlerinden biri haline gelmiştir. Yine de doğal gaz yanıcı bir madde olduğundan kullanımı sırasında dikkat edilmesi gerekli alanlar mevcuttur. Daha güvenli bir gaz kullanımı için aşağıdaki yönergelere dikkat edebilirsiniz.
Evlerde Ağır Bir Gaz Kokusu Duyulursa Ne Yapmalmalıdır?
Doğal gaz normal şartlarda kokusuz bir gaz olup, gaz kaçağı durumunda kolayca anlaşılabilmesi için çürük sarımsak kokusuyla kokulandırılmıştır. Benzer bir koku hissedildiğinde;
- Her şeyden önce ana vana kapatılmalıdır.
- Kapı ve pencereler açılıp, ortam havalandırılmalıdır.
- Çakmak kibrit gibi kıvılcıma neden olacak aletler kullanılmamalıdır.
- Elektrik ekipmanları açılmamalı, kapatılmamalı, fişten çekilmemelidir.
- Kapı zili kullanılmamalı ve kullandırılmamalıdır.
- Kıvılcım çıkartma ihtimali olduğundan telefon kullanılmamalıdır.
- Gaz kokusu olan mekandan herkes çıkartılmalıdır.
- Gaz kokusu alınan alan dışından, komşudan veya açık mekandan 187 numaralı DOĞAL GAZ ACİL HATTI aranmalıdır.
- 187 ye ulaşılamadığı takdirde 112 ACİL’den itfaiyeye ulaşılmalıdır.
Binaların Dışında Gaz Kokusu Hissedilirse Neler Yapılmalı?
- Binaların dışında gaz kokusu algılandığında hemen 187 DOĞAL GAZ ACİL HATTI aranarak ihbar yapılmalı.
- Alandaki insanlar uyarılmalıdır.
- Aşırı bir gaz kaçağı var ise o bölgenin elektriği kestirilmeli.
- Bölgenin kordon altına alınmalı ve trafiğe kapatılmalıdır.
- Gaz kaçağı bina dışında olsa dahi, gaz kaçağı çevredeki yakın binalarda ve özellikle de bodrum katlarında olabilir. Bu durumda kesinlikle bodruma girmeyip acil müdahale ekibi uyarılmalıdır.
İhbar Verilirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
- İsim Soyisim ve Telefon Numarası doğru bildirilmelidir.
- Gaz kokusu alınan bölgenin adresi ve tarifi eksiksiz doğru ve kolay bulunabilecek şekilde verilmelidir.
- Gaz kokusunun yoğunluğu tarif edilmelidir (az, çok, aşırı… vb)
Apatrman Boşluğunda Gaz Kokusu Alındığında Ne Yapılmalıdır?
- Ortamı havalandırmak için bina giriş kapısı ile aydınlığa açılan tüm pencereler açılmalıdır.
- Bina girişindeki ana doğal gaz giriş vanası kapatılmalıdır.
- Sigara içilmemeli, kibrit, çakmak ve ateş yakılmamalıdır.
- Elektrikli cihazlar açılmamalı açık durumdakiler kapatılmamalıdır.
- Elektrik düğmeleri ve kapı zilleri kullanılmamalı kullandırılmamalıdır.
- Asansör ve benzeri cihazlar kullanılmamalıdır.
- Gaz kaçağının olduğu binada telefonlar kullanılmamalıdır.
- Bina görevlisi ve yöneticisine haber verilmelidir.
- 187 numaralı DOĞAL GAZ ACİL MÜDAHALE HATTI aranmalıdır.
Doğal gaz cihazlarında karbonmonoksit gazına sebep olan durumların bazıları şunlardır :
- Cihazın yakıcı bölümlerinde özel sargının iyi yapılmamış olması veya toz olması.
- Bacaların tıkanması.
- Temiz hava girişinin engellenmesi.
Karbonmonoksit her ne kadar renksiz, tatsız, kokusuz olsa da karbonmonoksiti solumak, bulantıya, baygınlığa, soğuk algınlığına ve benzer semptomlara neden olur. Aşırı oranda karbonmonoksite maruz kalmak ölüme neden olur. Eğer doğal gaz cihazının iyi çalışmadığından şüpheleniliyorsa yetkili servis elemanlarına bakımını yaptırılmalıdır. Pişirme ocakları ve bacalı doğal gaz cihazları 12 m³ den daha küçük hacimlere yerleştirilemezler. Bu tip cihazların bulundukları mahalden en az 100 cm² net geçişli atmosfere açılan havalandırma menfezleri bulunmalıdır. Bu menfezler sürekli açık kalmalıdır. Menfezin cihaz karşısındaki duvar veya pencereden açılmasına özen gösterilmelidir. Ayrıca konulacakları hacimlerin büyüklüğü ne olursa olsun bacalı cihazlar açık balkon, yatak odası, banyo, WC gibi yerlere konulmadığı gibi banyo, WC ve yatak odalarından duman boruları geçirilerek baca bağlantısı yapılamaz. Bacalı cihazların bulunduğu bölümde iyi çekiş yapan bir baca bulunmalı ve cihaz mutlaka bu bacaya bağlanmalıdır. Atık gaz boruları kapı ve pencere gibi yapı elemanlarından en az 20 cm uzakta olacak şekilde yerleştirilmelidir. Gaz cihazlarının ısınan dış yüzeyleri ile kullanılan eşyalar arasındaki açıklık en az 50 cm olmalıdır. Denge bacalı (hermetik) gaz cihazlarının bacaları mutlaka atmosfere açık, hava sirkülâsyonu olan yerlere bağlanmalıdır. Bacalı cihazlar yanma için gerekli olan havayı bulundukları ortamdan almaktadırlar. Estetik kaygılar nedeniyle bu cihazların bir dolap içine alınmaları yanma için ihtiyaç duyacağı taze havayı engellemektedir ve yanma kalitesini düşürmektedir.
Doğal gaz yangınlarında yapılması gerekenler
Doğal Gaz Yangınlarında Alınacak Önlemler hemen söndürülmesi gereken diğer birçok yangın çeşidinden farklı olarak; gaz yangınlarının söndürülmesinde uygulanacak genel kural önce gaz akışını kesmek, sonra söndürmektir. Bu nedenle, gaz yangınını derhal söndürmeye kalkışmamalı, gaz akışı kesilene kadar yanmasına izin verilmelidir. Bu arada, gaz kesilerek yangın söndürülünceye kadar, yakındaki yanabilir maddelerin, yanan gazdan yayılan ısıyı absorbe ederek tutuşmasını önlemek için mümkünse uzaklaştırılması veya çevresi su ile soğutularak korunması gerekmektedir. Eğer akan gazı kesecek vanayı kapamak için, yangının söndürülmesi mutlaka gerekiyorsa, çok kısa bir sürede gaz alevleri söndürülerek vana kapatılmalıdır. Gaz alevleri karbondioksitli ya da diğer tip söndürücülerle söndürüldüğünde, yanmamış gaz akmaya devam ederse, çok büyük bir olasılıkla, havayla patlayıcı bir karışım yaparak herhangi bir tutuşma kaynağına eriştiğinde patlamaya neden olur. Bu patlama ise gazın yanmasından dolayı oluşabilecek zarardan çok daha fazla bir zarar meydana getirebilir. Bu nedenle öncelikle gaz akışının kesilmesine büyük önem gösterilmelidir. BAGDAS 187 DOĞAL GAZ ACİL HATTI’na haber veriniz.
Baca Yangınlarının Önlenmesinde Doğal Gazın Önemi Doğal gaz temiz bir yakıt olduğu için yanmasından dolayı bacalarda is veya kurum oluşturmaz. Ancak yeni doğal gaz kullanıcıları, kullandıkları eski yakıtlardan dolayı bacalarda birikmiş olan kurum ve isleri temizlettirirlerse daha verimli ısınırlar. Baca temizliğinin yaptırılması konusunda, müşterilere gönderilen tüm doğal gaz faturalarının arka yüzünde uyarılar bulunmaktadır. Bacaların temizliği ve standartlara uygunluğu hem tam yanma ile yakıt tasarrufu sağlar, hem de baca yangını çıkma ihtimalini ortadan kaldırır. Baca yangınlarının toplam yangınlar içindeki payı küçümsenemeyecek kadar fazladır. Doğal gazın yaygınlaşmaya başlamasıyla baca yangınlarının oranı düşmeye başlamıştır. 1991 yılında baca yangınlarının toplam yangınlar içindeki payı %30 iken, 1999 yılında bu oran %10’a inmiştir. Baca temizliği ihmal edilmemeli, yılda bir kez İtfaiye Müdürlüğü ile irtibata geçilerek baca temizliği yaptırılmalıdır.
Deprem Güvenlik Önerileri Deprem öncesinde;
- Doğal gaz tesisatının ana kapama vanasının yeri öğrenilmelidir.
- Kombinin ve su ısıtıcısının duvara veya yere sallanmayacak şekilde monte edilmesine dikkat edilmelidir.
BAGDAS Acil Müdahale Ekibi geldiğinde kendilerine yardım edilmelidir.
Deprem sonrasında;
- Doğal gaz ana kesme vanasını veya diğer vanaları hemen kapatılmalıdır.
- Doğal gaz yakıcı cihazları, su ısıtıcıları, duman bacaları, havalandırma menfezleri kontrol edilmelidir.
- Gaz sızıntısının tamamıyla giderildiğinden emin olmadan elektrik düğmeleri açıksa kapatılmamalıdır, kapalıysa açılmamalıdır.
- Telefonu kullanılmamalıdır, ateş ve kıvılcım üreten aletleri yakılmamalı veya açılmamalıdır.
